Paton: Ζωή μέσα από τους αγώνες

Γράφει ο Κώστας Ταρναβάς  //  22.01.2018

Η εταιρεία που ιδρύθηκε το 1958 κέρδισε με μια μοτοσυκλέτα της το Isle of Man του 2017 με τον Michael Rutter

H Paton πέρσι κέρδισε την κατηγορία Light του IOM TT ολοκληρώνοντας 4 γύρους της διαδρομής του βουνού σε 1 ώρα, 16 λεπτά και 19,3 δευτ. Κάλυψε δηλαδή μια απόσταση 243,044 χλμ με μέση ωριαία ταχύτητα 190,94 χ.α.ω. Μια ιστορική νίκη τόσο για τον κατασκευαστή από το Μιλάνο, όσο και για την ιταλική μοτοσυκλέτα στο σύνολο της αφού ο συγκεκριμένος θρίαμβος ήρθε μετά από 39 χρόνια και την νίκη του Mike Hailwood με Ducati 900 που ήταν και η τελευταία με ιταλική μοτοσυκλέτα στο Isle of Man.

H Paton ιδρύθηκε το 1958 στο Μιλάνο από δύο πρώην υπαλλήλους της Mondial. Τον Guiseppe Pattoni (αρχιμηχανικός της ομάδας GP της Mondial) και τον Lino Tonti (σχεδιαστής). Η επωνυμία της μάρκας βγήκε μέσα από τις πρώτες συλλαβές των επωνύμων τους. Pa Ton.
Οι δύο φίλοι και συνεργάτες μετά το κλείσιμο του αγωνιστικού τμήματος της Mondial, αποφάσισαν να προσπαθήσουν κα κατασκευάσουν μια μοτοσυκλέτα μόνοι τους. Ως αντάλλαγμα για την απόλυση τους ζήτησαν και πήραν τελικά, πολλά εξαρτήματα που είχαν μείνει στο ράφι του αγωνιστικού τμήματος της Mondial. Η πρώτη μοτοσυκλέτα βασίζεται σε έναν κινητήρα της Mondial με 125 κ.εκ. και η Paton αρχίζει να εμφανίζεται στο αγωνιστικό στερέωμα με έναν νεαρό αναβάτη με το όνομα Mike Hailwood ο οποίος τερματίζεις 7ος στο πρώτο TT της καριέρας του.

Η δεκαετία του ’60 ξεκινάει με την αποχώρηση του Tonti που θα προσχωρήσει στην Bianchi. Ο Guiseppe συνεχίζει μόνος του και κατασκευάζει έναν κινητήρα 250 κ.εκ.. Το 1964 με αναβάτη τον Alberto Pagani η Paton φτάνει στην τρίτη θέση του TT. Ο Pattoni από τα 250 πέρνα στα 350 και από εκεί στα 500 κ.εκ. Η Paton BIC 500 είναι η κορυφαία μοτοσυκλέτα που βγήκε ποτέ από την εταιρεία και μία από τις σημαντικότερες ιταλικές στην ιστορία. Το 1967 με αναβάτη τον Angelo Bergamonti, η Paton κατακτά τον τίτλο στο Πρωτάθλημα Ιταλίας.

Η δεκαετία του ’70 φέρνει τις τετράχρονες αγωνιστικές μοτοσυκλέτες στο προσκήνιο και ο Pattoni θέλει να συμβαδίσει με τις εξελίξεις. Το 1976 παρουσιάζει ένα V4 κινητήρα με περιεχόμενη γωνία 90ο. Η Paton V90 BM4 βασιζόταν σε ένα πλαίσιο που είχε σχεδιάσει ο Tamburini, ωστόσο αποδείχθηκε κατώτερη των προσδοκιών.

Στις αρχές των 80s μπήκε το νέο αίμα στην εταιρεία. Ο Guiseppe συνεργάζεται με τον γιο του Roberto και το 1983 παρουσιάζουν την Paton C1 500, με την οποία κατακτούν την τρίτη θέση στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα 500cc το 1988. Στα 90s ο V4 των 90ο έγινε 115ο και στη συνέχεια 70ο. Η νέα μοτοσυκλέτα έκανε επίσημο ντεμπούτο το 1994 και ήταν η πρώτη στην τελική βαθμολογία πίσω από αυτές των μεγάλων εργοστασίων. Το 1997 η Dorna και η IRTA αρνούνται την συμμετοχή της Paton στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα GP μετά από 39 χρόνια σταθερής παρουσίας.

Στις 30 Αυγούστου 1999 επιστρέφοντας από ιδιωτικές δοκιμές στην πίστα του Mugello, ο Guiseppe Patoni φεύγει από την ζωή, αλλά ο Roberto συνεχίζει να εξελίσσει την αγωνιστική PG500R και με αναβάτη των Paolo Tessari κατακτά την 15η θέση στον Γερμανικό GP του 2000. Αυτήν ήταν και η τελευταία εμφάνιση της Paton στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, αφού η μικρή εταιρεία από το Μιλάνο δεν ήταν δυνατόν να αντέξει το κόστος εξέλιξης ενός τετράχρονου κινητήρα που επέβαλαν οι νέοι κανονισμοί.

Η Paton από τότε κατασκεύαζε αντίγραφα του παλιού 500, αλλά το 2013 παρουσιάζει στο κοινό την S1. Η μοτοσυκλέτα είναι 650 κ.εκ. τετράχρονη. Την επόμενη χρονιά η Paton συμμετέχει στο Isle of Man με την S1. Το 2014 τερματίζει έκτη (Olie Linsdell) το 2015 τρίτη (Michael Rutter) και το 2016 πέμπτη (Stefano Bonetti). Την ίδια χρονιά η εταιρεία εξαγοράζεται από την SC-Project γνωστή για τα συστήματα εξατμίσεων που εφοδιάζει ακόμη και ομάδες MotoGP.

Το 2017 επιστρέφει στο IOM TT και πάλι με τον Michael Rutter και παίρνει τη νίκη στην κατηγορία Light. H Paton S1-R έχει επίσης πάρει έγκριση τύπου για κυκλοφορία στο δρόμο. Στην ουσία πρόκειται για ένα αντίγραφο της αγωνιστικής κατασκευής με την οποία διαφέρει μόνο στον κινητήρα.

Η μοτοσυκλέτα μοιάζει με ένα vintage café racer. Με ογκώδες φέρινγκ κλασικής σχεδίασης, δύο στρογγυλούς προβολείς και μικροσκοπική «ουρά». Ο κινητήρας του προέρχεται από την Kawasaki και είναι ο δικύλινδρος σε σειρά των μοντέλων Versys, Ninja 650 και Z650. Το χαλύβδινο πλαίσιο κατασκευάζεται εξ’ ολοκλήρου από την Paton και το σύστημα εξάτμισης είναι από τιτάνιο και προέρχεται από τους ιδιοκτήτες της μάρκας (SC-project). Το ρεζερβουάρ είναι χειροποίητο αλουμινένιο.

Οι αναρτήσεις είναι της Ohlins (204 FGRT πιρούνι 43mm – δύο αμορτισέρ ΤΤΧ30), οι ζάντες είναι της ΟΖ (Fold R) από σφυρήλατο αλουμίνιου και τα φρένα αποτελούνται από monobloc Μ4 δαγκάνες της Brembo 292mm μπροστά και 220mm πίσω, ίδια με αυτά των μοτοσυκλετών της Moto2. To ψαλίδι είναι σχέδιο της Paton και κατασκευάζεται από την Febur.

Σε 60 χρόνια η Paton, ένας μικρός κατασκευαστής, μπόρεσε να πρωταγωνιστήσει στο Παγκόσμιο αγωνιστικό στερέωμα. Στην ουσία δεν τα «παράτησε» ποτέ και ακόμη ζει μέσα από τους αγώνες.