Η μοναδική μοτοσυκλέτα της Opel και η ιστορία του δημιουργού της

23.08.2021

Τέλη δεκαετίας του '20 η Opel παρουσίασε το μοντέλο Motoclub 500 “Supersport”, μια μοτοσυκλέτα που έμεινε στην παραγωγή από το 1928 έως και το 1930

Κείμενο: Μένιος Κατής

Το βασικό της χαρακτηριστικό ήταν το καινοτόμο πλαίσιο από πρεσαριστό ατσάλι που έφερε. Η συγκεκριμένη μέθοδος κατασκευής ήταν ιδέα του Ernst Neumann-Neander, μιας πολυσχιδούς προσωπικότητας που εκτός από σχεδιαστής μοτοσυκλετών και οδηγός αγώνων ήταν και ταλαντούχος καλλιτέχνης. Χάρη σε αυτήν την ιδέα του Ernst Neumann, η Opel κατάφερε να μειώσει το συνήθη χρόνο συναρμολόγησης μιας μοτοσυκλέτας από 15 - 25 ώρες σε περίπου τέσσερις ώρες φέρνοντας επανάσταση στη διαδικασία παραγωγής μοτοσυκλετών. Αυτό επέτρεψε στην Opel να προσφέρει ένα ελκυστικό προϊόν σε ελκυστική τιμή στο μικρότερο χρονικό διάστημα, καθιστώντας την ατομική κινητικότητα προσιτή σε πολλούς.

Ο Ernst Neumann, γεννήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου, 1871 στο Kassel της Γερμανίας. Στην ηλικία των 19 ετών ήδη έγραφε ιστορία σε αγώνες με penny-farthings (ποδήλατα με τεράστιο μπροστινό τροχό, άμεσα συνδεδεμένο με τα πετάλια). Στα πρώτα του βήματα στον επαγγελματικό στίβο, εργάστηκε ως σκιτσογράφος και εικονογράφος. Πλέον των καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων του που ήταν έντονα επηρεασμένες από την Art Nouveau, και των εμφανίσεων σε καμπαρέ του Μονάχου, πάντα ενδιαφερόταν για την ταχύτητα και την τεχνολογία. Ως παιδί είχε εντυπωσιαστεί από την εξέλιξη της μηχανοκίνησης στα τέλη του 19ου αιώνα. Η πρώτη μοτοσυκλέτα δικής του κατασκευής εμφανίστηκε το 1904 και τη χρησιμοποίησε για να τρέξει σε αναβάσεις και αγώνες μεγάλων αποστάσεων όπως το Paris-Rome-Paris.

Το 1908 ίδρυσε τη διαφημιστική εταιρεία «Ateliers Ernst Neumann für Moderne Reklame» και λίγο αργότερα πρόσθεσε την ειδικότητα του σχεδιαστή αμαξωμάτων στη γκάμα δραστηριοτήτων του. Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 δημιούργησε σχέδια για κατασκευαστές αμαξωμάτων, μεταξύ των οποίων η εταιρεία Kruck από την Έσση που συνεργαζόταν στενά με την Opel.

Μετά τον 1ο παγκόσμιο πόλεμο, ο Neumann άλλαξε το όνομά του σε «Neumann-Neander» (Neander - Νέανδρος στα αρχαία ελληνικά, δηλαδή "νέος άνδρας"). Τότε αφιερώθηκε αποκλειστικά στη σχεδίαση και κατασκευή μοτοσυκλετών με την ονομασία “Neander”. Κύρια χαρακτηριστικά τους ήταν η κομψή σχεδίαση, η ελαφριά δομή, η οδηγική άνεση και οι αντισυμβατικές τεχνικές λύσεις. Μέχρι τώρα γνωστός με το παρατσούκλι N2, ο Neander απέσπασε το πρώτο βραβείο «σε όλες τις κατηγορίες για τις καλύτερες βελτιώσεις στη μοτοσυκλέτα» σε ένα διαγωνισμό του 1924 για εφευρέτες στη Στουτγάρδη.

Την ίδια εποχή βρέθηκε προσκεκλημένος στην πίστα Opel Rennbahn στο Rüsselsheim, όπου οικοδεσπότης ήταν ο νεαρός Fritz von Opel. Ο εγγονός του ιδρυτή της εταιρείας Adam Opel και ο Neumann-Neander συνήψαν μία αποκλειστική συμφωνία αδειοδότησης: από τότε και στο εξής, η μοτοσυκλέτα από πρεσαριστό ατσάλι του Neander θα μπορούσε να κατασκευάζεται και να πωλείται και από την Opel.

Η Opel σχεδίασε ένα κινητήρα ειδικά για μια μοτοσυκλέτα που όπως χαρακτηριστικά ανέφερε θα είχε «την καλύτερη συμπεριφορά στο κόσμο» (σύμφωνα με διαφήμιση του Neander) – έναν μονοκύλινδρο 500 κ. εκ., σε δύο εκδόσεις ισχύος (16 και 22 hp). Το ματ ασημί του γαλβανισμένου, άβαφου μετάλλου δημιουργούσε αντίθεση με την κόκκινη σέλα, τα κόκκινα εξαρτήματα, ακόμα και τα κόκκινα ελαστικά πετυχαίνοντας μία ιδιαίτερα μοντέρνα εμφάνιση.

Το νέο μοντέλο λανσαρίστηκε με το όνομα «Motoclub», συνοδευόμενο από εκτενή διαφημιστική καμπάνια, σε τιμή περίπου 10% χαμηλότερη από αυτή των αντίστοιχων μοτοσυκλετών του Neander, που παρέμειναν στην παραγωγή. Ο Neander κατασκεύασε επίσης ένα sidecar για την Motoclub, συνιστώμενο από την Opel, με την ονομασία «Pioneer» και ήταν διαθέσιμο από πολλούς διανομείς Opel.

Το Κραχ της Wall Street του 1929 σήμανε ένα απότομο τέλος για την εταιρεία του Neander και την Opel Motoclub την επόμενη χρονιά. Ενώ η Opel εδραιώθηκε ως η πιο επιτυχημένη γερμανική μάρκα αυτοκινήτων στην οικονομικά δύσκολη περίοδο, το άστρο του 60χρονου πλέον σταδιακά ξεθώριασε στο περιθώριο. Τα πιο γνωστά του σχέδια από αυτή την περίοδο (1934-39) είναι τα αντισυμβατικά τετράτροχα «Fahrmaschinen». Αυτά τα ελαφριά αγωνιστικά αυτοκίνητα ήταν ένας συνδυασμός μοτοσυκλέτας και αυτοκινήτου και έφεραν αξιοσημείωτα αποτελέσματα στο χώρο του μηχανοκίνητου αθλητισμού.

Ο Neumann-Neander διατήρησε το πάθος του για δημιουργικές λύσεις, ακόμα και σε μεγάλη ηλικία. Δημιούργησε πολυάριθμα ποδήλατα και τρίκυκλα μέχρι το 1950, αλλά όχι για παραγωγή. Στο τέλος της δεκαετίας του 1940, ξεκίνησε το τελευταίο κεφάλαιο της πολύπλευρης ζωής του και επιδόθηκε πάλι στη ζωγραφική. Μέσα σε πέντε χρόνια ζωγράφισε πάνω από 100 πίνακες.

Ο Ernst Neumann-Neander πέθανε στις 13 Νοεμβρίου του 1954, σε ηλικία 83 ετών, αφήνοντας πίσω του ένα εξαιρετικό και πολυπρόσωπο έργο.