Μπαταρία: Αφανής ήρωας και εξιλαστήριο θύμα

04.05.2020

Κρυμμένη καλά κάτω από πλαστικά και σίδερα, δεν απασχολεί κανέναν με το δύσκολο έργο που εκτελεί αμέτρητες φορές κατά τη διάρκέια της ζωής της

Κείμενο: Θοδωρής Ερμήλιος

Και σαν μην έφτανε αυτό, η τελευταία λέξη που ακούει πριν πάρει το δρόμο για την ανακύκλωση είναι: «Κωλόμπαταρια»

Πριν ξεχυθούν τα άλογα ενός κινητήρα στο δρόμο και πριν βάλουμε φωτιά στην άσφαλτο πρέπει να προηγηθεί μια ιδιαίτερη διαδικασία. Στον ελάχιστο χρόνο από το πάτημα του κουμπιού της μίζας και μέχρι ο κινητήρας μας να καταφέρει να σταθεροποιήσει τη λειτουργία του, μία είναι η λέξη κλειδί: «Μπαταρία». Ένα στατικό αντικείμενο που έχει συσσωρευμένη (ονομάζεται και συσσωρευτής) χημική ενέργεια και την οποία είναι έτοιμο να μετα- τρέψει σε ηλεκτρική αμέσως μόλις του ζητηθεί. Όσοι έχουν ταλαιπωρηθεί από σκληρές μανιβέλες ή έχουν ιδρώσει σπρώχνοντας και προσπαθώντας να «σπάσουν τη συμπίεση» μιας μοτοσυκλέτας, καταλαβαίνουν σίγουρα πιο εύκολα την αξία μιας υγιούς μπαταρίας.

Και όμως, αυτός δεν είναι ο μοναδικός ρόλος του συσσωρευτή μας. Ακόμα κι αν ένας κινητήρας βρίσκεται σε κανονική λειτουργία, το ρεύμα που παράγει μέσω της γεννήτριάς του μπορεί να μη φτάνει πάντα να καλύψει τις άμεσες απαιτήσεις σε ρεύμα (πχ στο ρελαντί ή σε χαμηλές στροφές και ενώ έχουμε ενεργοποιήσει φώτα και έξτρα ηλεκτρονικά αξεσουάρ, όπως π.χ. θερμαινόμενα γκριπ). Τότε η μπαταρία δρα σαν ενεργειακό “back up”, προστατεύοντάς μας από ανεπιθύμητες παρενέργειες, όπως σβήσιμο ή υπολειτουργία των συσκευών μας. Ακόμα όμως και αν όλα πηγαίνουν ρολόι, η μπαταρία χρειάζεται για έναν ακόμα λόγο: παρεμβαλλόμενη στα συστήματα παραγωγής και διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας, καταφέρνει να απορροφήσει τις αυξομειώσεις της τάσης και να προστατεύσει όλες τις ευαίσθητες ηλεκτρονικές συσκευές που βρίσκονται πάνω στη μοτοσυκλέτα (ηλεκτρονική, εγκέφαλος κλπ). Ύστερα από όλα αυτά, εσείς θα αφήνατε το θέμα μπαταρία στην τύχη;

Τύποι μπαταριών

Κλασική (Μολύβδου οξέως): Αποτελείται από πλάκες μολύβδου και οξείδιο του μολύβδου με ενδιάμεση μόνωση. Οι πλάκες βρίσκονται μέσα σε ηλεκτρολύτη και κάθε ζεύγος παράγει 2,2volt. Οι μπαταρίες των 12V αποτελούνται από έξι τέτοια ζεύγη και η πραγματική απόδοση (σε πλήρη φόρτιση) ανέρχεται σε 13,2V. Διαθέτουν ξεχωριστές τάπες για τη συμπλήρωση υγρών σε κάθε πλάκα.

Χωρίς απαίτηση συντήρησης: Διαφέρουν από τις κλασικές καθώς από τη στιγμή που θα ενεργοποιηθούν (τοποθέτηση υγρού) δεν χρειάζονται συντήρηση (συμπλήρωμα υγρού).

Κλειστού τύπου (Gel): Έρχονται σφραγισμένες και έτοιμες προς χρήση από το εργοστάσιο. Δεν χρειάζονται συντήρηση και είναι λιγότερο ευπαθείς στους κραδασμούς καθώς ο ηλεκτρολύτης είναι σε μορφή Gel.

Μπαταρίες λιθίου: Διαφορετικής (και πιο σύγχρονης) τεχνολογίας. Είναι μικρότερες σε μέγεθος, ζυγίζουν το ένα τρίτο σε βάρος, έχουν αντίστοιχα υπερτριπλάσια τιμή αλλά και πολύ μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά τους χαρακτηριστικά είναι η απαίτηση για ολιγόλεπτη φόρτιση, ενώ μειονέκτημά τους αποτελεί η μειωμένη απόδοσή τους σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες.

3 τυχεροί θα κερδίσουν μια μπαταρία λιθίου BS Battery προσφορά της εταιρείας Bike Alert Hellas και του 2WO.gr. Δηλώστε συμμετοχή εδώ.

Τα χαρακτηριστικά μιας μπαταρίας

Μέγεθος: Υπάρχουν πολλά και διαφορετικά μεγέθη όσον αφορά τις εξωτερικές διαστάσεις. Φυσικά πρέπει να διαλέξουμε αυτό που ταιριάζει στην περίπτωσή μας

Χωρητικότητα (Ah): Μονάδα μέτρησης που χαρακτηρίζει την απόδοση με βάση το χρόνο (συνήθως 10ώρες). Μια μπαταρία με 15Ah σημαίνει πως μπορεί να μας δώσει 1,5Amp για δέκα ώρες

Ρεύμα ψυχρής εκκίνησης (CCA): Είναι ο μέγιστος αριθμός των amper που μπορεί να δώσει μια μπαταρία για 30 δευτερόλεπτα, σε θερμοκρασία -18°C (0° F) χωρίς η τάση της να πέσει σε ακατάλληλο επίπεδο (δηλαδή να ξεφορτιστεί)

Facts

Για τις μοτοσυκλέτες υπάρχουν 14 διαφορετικού τύπου ακροδέκτες, οπότε προσοχή στον τύπο της μπαταρίας που θα επιλέξετε. Δύο μπαταρίες μπορεί να έχουν τα ίδια ακριβώς τεχνικά χαρακτηριστικά αλλά να διαφέρουν ως προς την πολικότητα (ανάποδα ο θετικός με τον αρνητικό πόλο) οπότε και πάλι προσοχή στον τύπο της μπαταρίας!

Ο χειμώνας είναι δύσκολος γιατί: α) η χημική αντίδραση μέσα στη μπαταρία γίνεται πιο αργή, β) το παγωμένο λάδι του κινητήρα φρενάρει την προσπάθεια κίνησης και περιστροφής των εξαρτημάτων και γ) το καύσιμο δεν εξαερώνεται το ίδιο εύκολα. Στον αρνητικό πόλο των μπαταριών τοποθετείται πλέον και η γείωση του οχήματος

Τips

Διαβάστε ή ψάξτε για τις οδηγίες τις μπαταρίας σας, τόσο για λόγους ασφαλείας όσο και για την καλύτερη συντήρησή της.

Προσοχή κατά τη διάρκεια συμπλήρωσης με υγρά (μεγάλη προσοχή στα μάτια).

Φροντίστε ώστε η μπαταρία σας να φορτίζεται πλήρως τουλάχιστον μία φορά το μήνα. Αν σκοπεύετε να ακινητοποιήσετε τη μοτοσυκλέτα σας για μεγαλύτερο διάστημα αποσυνδέστε τη μπαταρία και τοποθετήστε την σε ειδικό συντηρητή-φορτιστή

Μην αφήνετε μια μπαταρία αφόρτιστη για μεγάλο διάστημα. Μειώνεται ο χρόνος ζωής της ακόμα και αν στη συνέχεια τη φορτίσετε με ειδικό φορτιστή. Μια σωστά φορτισμένη μπαταρία είναι πιο δύσκολο να παγώσει (άρα και να καταστραφεί) σε συνθήκες ψύχους.

Καθαρίζετε πάντα το πάνω μέρος και ειδικά τους ακροδέκτες, ώστε να αποφύγετε τη διάβρωση και την οξείδωση.

Σε περίπτωση που παρουσιαστεί πρόβλημα ελέγξτε πρώτα το σύστημα φόρτισης της μοτοσυκλέτας (η τάση στις 2.500-3.000rpm πρέπει να είναι 13,8-14,5volts). Προτιμήστε φορτιστές κατάλληλους για μπαταρίες μοτοσυκλετών, οι οποίες είναι πιο ευαίσθητες στην υπερθέρμανση. Καλό είναι το ρεύμα της φόρτισης να μην ξεπερνά τα 3Amp. Ένας εμπειρικός κανόνας λέει πως το ρεύμα της φόρτισης σε Amp πρέπει ιδανικά να είναι το ένα δέκατο της χωρητικότητας της μπαταρίας. Για παράδειγμα, σε μπαταρία με χωρητικότητα 15Ah το ιδανικό ρεύμα φόρτισης είναι 1,5Amp.