Kenzo Tada: Ο πρώτος Ασιάτης που έτρεξε στο Isle of Man

06.06.2024

Ιαπωνία, Μεσοπόλεμος. Ένας νεαρός αναβάτης αγώνων μοτοσυκλέτας ξεκινάει από το σπίτι του για να διανύσει τον μισό πλανήτη. Τελικός προορισμός ένα μικρό νησί ανάμεσα στην Αγγλία και τη Βρετανία

Κείμενο: thevintagent.com

Ο Kenzo Tada ήταν ένας αναβάτης ο οποίος, όπως πολλοί άλλοι αγωνιζόμενοι της ίδιας περιόδου, ξεκίνησε την καριέρα του με ποδήλατα. Στο απόγειο της αγωνιστικής του καριέρας έγινε ο πρώτος Ασιάτης που αγωνίστηκε στο Isle of Man TT το 1930, έχοντας πρώτα διανύσει με καράβι και τρένο τον μισό πλανήτη! Αυτό το ταξίδι των 40 ημερών έμελλε να γράψει ιστορία, καθώς ο επόμενος Ιάπωνας αναβάτης που συμμετείχε στον διάσημο αγώνα του νησιού ήταν σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά, το 1959!

Ο Tada ήταν αντιπρόσωπος της Velocette (μιας μικρής και οικογενειακής επιχείρησης από το Birmingham, στα μουντά Midlands της Αγγλίας, που παρήγαγε κορυφαίας απόδοσης και ποιότητας χειροποίητες μοτοσυκλέτες) στην Ιαπωνία αλλά και εθνικός Πρωταθλητής τις δεκαετίες του '20 και του '30. Ήταν παράλληλα ένας βασικός διοργανωτής αγώνων στην Ιαπωνία κατά την περίοδο Taisho jidai, όταν δηλαδή κυβερνούσε ο Αυτοκράτορας Taisho και τα εργοστάσια μοτοσυκλέτας γνώρισαν τεράστια άνθηση. Αγώνες χρηματοδοτούνταν από μεγάλες εφημερίδες σε μια προσπάθεια να “ξυπνήσει” η ιαπωνική βιομηχανία και σύντομα δεκάδες χιλιάδες θεατών θα παρακολουθούσαν αγώνες σε χωμάτινες κυρίως πίστες.

Προσκεκλημένος της Velocette στο ΤΤ του 1930, ο Ιάπωνας δανείστηκε τη μοτοσυκλέτα με την οποία ο Alec Bennett (Ιρλανδός αναβάτης με πέντε νίκες στο ΙΟΜΤΤ αλλά και dispatch rider κατά τον Α' Π.Π., δηλαδή αγγελιαφόρος-διαβιβαστής που έπρεπε να περάσει με τη μοτοσυκλέτα του μέσα από τα πεδία μάχης) είχε κερδίσει την τρίτη θέση μια χρονιά νωρίτερα.

Είναι σίγουρο ότι η βρετανική βιοτεχνία πίστευε στις δυνατότητες του Tada, παρόλο που ο Ιάπωνας συνήθιζε να τρέχει σε χωμάτινες πίστες και φυσικά δεν είχε δει ποτέ ξανά στη ζωή του τη διαδρομή των 37,5 μιλίων στο Νησί. Πάντως δεν τα κατάφερε καθόλου άσχημα, αφού κατέκτησε τη 15η θέση. Στη φωτογραφία παρακάτω βλέπουμε τον Tada με το αγωνιστικό “Velo 350” πλάι στον Percy Goodman, γενικό διευθυντή της εταιρείας (φωτό 1).

Για το ΙΟΜΤΤ του 1930 η Velocette φαίνεται να κάλεσε πετυχημένους αναβάτες από διάφορες χώρες του κόσμου, με τους οποίους διατηρούσε κάποιες σχέσεις, να οδηγήσουν στον αγώνα, προσπαθώντας με αυτόν τον τρόπο να κάνει περισσότερο γνωστό το εκπληκτικό ΚΤΤ, αφού η αγωνιστική έκδοση του μοντέλου είχε κερδίσει τις δύο προηγούμενες αγωνιστικές χρονιές. Η επιτυχία πάντως στο ΤΤ του '30 δεν ήταν η αναμενόμενη. Η καλύτερη θέση των “Velo” ήταν μια τέταρτη από τον Νοτιοαφρικάνο David Hall (δεύτερο από αριστερά στη φωτογραφία 2) και αμέσως μετά μια έβδομη από τον Βρετανό George Mitchell. Tη χρονιά εκείνη, από τον Γενάρη μέχρι τον Δεκέμβρη του 1930, 180 ΚΤΤ πουλήθηκαν εκ των οποίων τρία στην Ιαπωνία (τα αριθμημένα #20, #23 και #28), πέντε στη Νέα Ζηλανδία, πέντε στην Αυστραλία, εννέα στη Νότια Αφρική, ένα στην Ινδία, ένα στις ΗΠΑ και ένα στον Καναδά. Τα υπόλοιπα εντός Ευρώπης, ενώ κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί με σιγουριά αν ήρθε κάποιο και στη χώρα μας.

Σε ένα βουβό φιλμάκι ιδιοκτησίας του British Pathe, με τίτλο “Faster Than Ever: An All-British Victory!” βλέπουμε στιγμιότυπα από τους αγώνες Senior και Junior από το ΤΤ του '30, σε ένα από τα οποία διακρίνουμε και τον Kenzo Tada να χαμογελάει.

Λοιπά στοιχεία για τον βίο και την αγωνιστική πορεία του Kenzo δεν έχουμε, παρά μόνον τη συνέντευξη που έδωσε ο ίδιος το 1972 για το εξαιρετικό βιβλίο “Japan's Motorcycle Wars”, το οποίο θα μας απασχολήσει ξανά στο μέλλον. Μεταφέρουμε κάποια αποσπάσματα του βιβλίου:

“Ξεκίνησα να αγωνίζομαι ως ποδηλάτης το 1905, αμέσως μετά τη λήξη του Ρωσο-ιαπωνικού Πολέμου. Ο πρώτος μου αγώνας έγινε στο Shinonazu, Τόκυο, σε μια πίστα τριών μιλίων. Ήμουν 18 χρονών και το έπαθλο ήταν μισή ντουζίνα μπύρες. Αμέσως μετά αποφάσισα να ασχοληθώ πιο σοβαρά και έτρεχα με ποδήλατα τα οποία εισήγαγε από την Αμερική η εταιρεία Ishikawa στη Yokohama... Με πήραν στην ομάδα τους το 1907. Εκείνη τη χρονιά είδα για πρώτη φορά στη ζωή μου μοτοσυκλέτα. Ήταν ένα Triumph που χρησιμοποιούσε ο αλητάρχης του αγώνα....Τα περισσότερα ποδήλατα από το εξωτερικό ήταν αμερικάνικα αλλά και βρετανικά, κυρίως Triumph....Έτρεξα σε έναν αγώνα 250μιλίων(!) στις 30 Ιουνίου 1907 και κέρδισα. Πληρωνόμουν τρία γιέν το μήνα και έτρεχα αγώνες τριών, πέντε και δέκα μιλίων. Εάν κέρδιζα τον αγώνα των δέκα μιλίων με πλήρωναν δέκα γιέν, πέντε για τους μικρότερους...

Εκείνη την εποχή διάβαζα όλη την ώρα τρία αγγλικά περιοδικά: το Motorcycle, το Cycling και το Motorcycling και από εκεί έμαθα για έναν σχετικά καινούργιο αγώνα με μοτοσυκλέτες. Ήταν ο αγώνας Isle of Man Tourist Trophy και γινόταν σε ένα μικρό νησί ανάμεσα στην Αγγλία και την Ιρλανδία. Ήταν η εποχή των καραβιών, όχι των αεροπλάνων, οπότε ταξίδεψα με πλοίο στην Κορέα, μετά στο Χαρμπίν και από εκεί με το Υπερσιβηρικό τρένο προς την Ευρώπη, την άνοιξη του '30. Από το Παρίσι πήγα στο Dover και από εκεί στο Isle of Man. Συνολικός χρόνος 40 μέρες... Προπονήθηκα με πολιτικό μηχανάκι, προσπαθώντας να μάθω τη διαδρομή και να δω πώς είναι η αντοχή μου για τα 420 χιλιόμετρα του αγώνα... Ένας αναβάτης της Rudge κέρδισε την πρώτη θέση, ενώ εγώ βγήκα 15ος και μου έδωσαν βραβείο... Είχα κάποια ρούχα Δυτικών μαζί μου, αλλά συνήθως φόραγα Haori (παλτό), Hakama (παντελόνι) και Zori (σανδάλια). Επέστρεψα στο σπίτι μέσω Μεσογείου από τη Διώρυγα του Σουέζ στη Σιγκαπούρη, μετά στο Χονγκ Κονγκ και τέλος στην Ιαπωνία. Η επιστροφή μου διήρκεσε συνολικά 41 μέρες... Ήταν η πρώτη μου αγωνιστική εμπειρία “πέρα από τις θάλασσες” αλλά και η πρώτη απόπειρα Ιάπωνα αγωνιζόμενου σε διεθνή οργάνωση’’`.

Περισσότερες λεπτομέρειες για τον Kenzo Tada αλλά και τη μοτοσυκλέτα κατά την προπολεμική Ιαπωνία θα βρείτε μεταξύ άλλων στα βιβλία:
1. Japan's Motorcycle Wars: An Industry History. Jeffrey W Alexander, UBC Press, Jan. 2009
2. Mick Walker's Japanese Grand Prix Racing Motorcycles, Redline Books

Αποτελέσματα ΙΟΜΤΤ 1930