Δοκιμή Suzuki GSX1300R Hayabusa 2022: Super μοτοσυκλέτα
Δεν υπάρχει, πολύ απλά, τίποτα σαν τη θρυλική Hayabusa
Γράφει ο Κώστας Ταρναβάς // 16.09.2021
Μιλάμε για μία από τις επιδραστικότερες μοτοσυκλέτες όλων των εποχών. Τη Suzuki Hayabusa και την τελευταία έκδοση του θρυλικού δικύκλου. Μια μοτοσυκλέτα που έχει ξεπεράσει κατά πολύ το φάσμα του μοτοσυκλετισμού, έχει γίνει μέρος της ποπ κουλτούρας και βρίσκεται στο λεξικό ακόμη και ανθρώπων άσχετων με τους δύο τροχούς
Φωτογραφίες: Θοδωρής Ερμήλιος
Παραμένει μέρος μιας μικρής «συλλογής» μοτοσυκλετών που έχουν ξεπεράσει τα όρια του μοτοσυκλετισμού και έχουν αιχμαλωτίσει τη φαντασία του ευρύτερου κοινού. Δημιουργώντας το Hayabusa του 2022, η Suzuki χρησιμοποίησε ως βάση το μοντέλο του 2008 το οποίο εξέλιξε για τη σύγχρονη εποχή. Δεν πρόκειται για επανασχεδιασμό, και αν εσείς, όπως εγώ, ελπίζατε ότι το νέο Hayabusa θα μπορούσε να έχει turbo, υπερσυμπιεστή, περισσότερα κυβικά ή ακόμα και δύο επιπλέον κυλίνδρους, τότε μπορείτε να απογοητευτείτε.
Διαθέτει πιο συμβατική εμφάνιση από τις προκατόχους της, αλλά σε πιάνει δέος μόλις την αντικρίσεις. Αποτελεί την εξέλιξη και αυτό αποδεικνύεται από τις αμέτρητες εργατώρες που δαπανήθηκαν στην αεροδυναμική σήραγγα για να διασφαλιστεί ότι το αεροδυναμικό σχήμα που μας ενθουσίασε πριν από 22 χρόνια διατηρήθηκε, αλλά και βελτιώθηκε.
Ταξίδι στο χρόνο με 300+!
Το Hayabusa μάς συστήθηκε τον Οκτώβριο του 1998 και αμέσως έκανε αίσθηση, όχι μόνο εξαιτίας των επιδόσεων, αλλά και της εμφάνισής του. Ακόμη και το όνομά του, που σημαίνει γεράκι πετρίτης, κέντρισε το ενδιαφέρον.
Τίποτα δεν ήταν τυχαίο πάνω στη συγκεκριμένη μοτοσυκλέτα. Το Hayabusa είναι το ταχύτερο πτηνό στον πλανήτη Γη με ταχύτητα καθόδου 300 χλμ/ώρα και η μοτοσυκλέτα της Suzuki ήταν η πρώτη παραγωγής που θα έσπαγε το φράγμα αυτή της ταχύτητας. Σύμμαχος σε αυτό η άριστα μελετημένη αεροδυναμική σχεδίασή της. Βλέποντάς την νόμιζες ότι κινείται ακόμη και σταματημένη. Στη μοτοσυκλετιστική ιστορία μοτοσυκλέτα επιδόσεων με τόσες πλούσιες καμπύλες και ανάλογη αεροδυναμική μελέτη δεν είχε υπάρξει.
Το 1999 οι πωλήσεις του Βusa ξεπέρασαν κάθε προσδοκία, ενώ οι δοκιμές που γίνονταν σε όλο τον κόσμο μιλούσαν για μια εξαιρετική μοτοσυκλέτα σε όλους τους τομείς. Ο κινητήρας της ήταν τετρακύλινδρος σε σειρά με 1.299 κ.εκ. και 173 ίππους. Το πλαίσιο είχε σαφείς επιρροές από τη δίχρονη μοτοσυκλέτα των GP, RGV500. To «κουστούμι» σχεδιάστηκε με γνώμονα την καλύτερη αεροδυναμική και όχι την ομορφιά.
Το πλαίσιο θα παραμείνει σχεδόν αμετάβλητο και στο μοντέλο του 2008, του οποίου η πανευρωπαϊκή παρουσίαση είχε λάβει χώρα στα κινηματογραφικά studio της Cinecitta στη Ρώμη. Η νέα εμφάνιση παρέπεμπε σε αυτό που ήταν: η ταχύτερη μοτοσυκλέτα παραγωγής και μία από τις καλύτερες ever. Στην αναβαθμισμένη νέα έκδοση ο κινητήρας διέθετε 1.340 κ.εκ. με ισχύ 194 ίππων. Παρ’ ότι οι επιταχύνσεις ήταν ακόμη καλύτερες, η τελική ταχύτητα δεν ξεπέρασε του αρχικού μοντέλου και υπήρχε λόγος για αυτό.
Το πράγμα είναι αρχίσει και ξέφευγε. Οι Ιάπωνες κατασκευαστές κυνηγούσαν τον τίτλο της ταχύτερης και ισχυρότερης μοτοσυκλέτας παραγωγής. Στην ουσία η έλευση του Hayabusa έγινε η αιτία μιας «συμφωνίας κυρίων» που τερμάτισε τον πόλεμο της τελικής.
Ενώ η Hayabusa ξεπέρασε εύκολα το Kawasaki ZZ-R 1100 και το Blackbird της Honda, οι Ninja παρουσίασαν μια ισχυρότερη μοτοσυκλέτα από αυτήν του Hamamatsu. Η ΖΧ-12R απέδιδε 178 ίππους και η τελική της έφτανε τα 320 χ.α.ώ.! Και μετά άρχισαν οι αντιδράσεις… Ο τύπος που δεν είχε σχέση με τη μοτοσυκλέτα, επειδή «πουλούσε» μπήκε στον χώρο επινοώντας ιστορίες τρόμου και απάτες ως προς τις επιδόσεις που έφταναν αυτές των supercars και κόστιζαν πολύ παραπάνω.
Ταυτόχρονα από την Ευρώπη διέρρεαν πληροφορίες πως οι αρχές θα επέβαλαν στους κατασκευαστές μοτοσυκλετών όρια στην ισχύ των μοντέλων τους. Έτσι επήλθε η συμφωνία μεταξύ των εταιρειών από όλο τον κόσμο. Καμία μοτοσυκλέτα παραγωγής δεν θα υπερέβαινε τα 300 χ.α.ώ. Έτσι το κοντέρ των Hayabusa θα σταματήσει στα 299 χ.α.ώ., αλλά «μυστηριωδώς» οι στροφές του κινητήρα θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν!
Με την επιβολή της «συμφωνίας κυρίων» οι κατασκευαστές σταμάτησαν να κυνηγούν την τελική και επικεντρώθηκαν στη βελτίωση πιο σημαντικών χαρακτηριστικών στις μοτοσυκλέτες τους. Το Hayabusa ήταν ήδη αρκετά βήματα μπροστά, διότι εκτός από εξαιρετικό και ταχύτατο στην ευθεία, ήταν πολύ καλό και στις στροφές.
Από το 1999 έως και το 2018 πουλήθηκαν παγκοσμίως 189.100 Hayabusa. Ταυτόχρονα όλα αυτά τα χρόνια είδαμε εξαιρετικά custom ακόμη και με turbo και απόδοση 500 ίππους. «Κλειδί» για τη μακροβιότητά του ο άθραυστος κινητήρας του, από τους πιο αξιόπιστους που βγήκαν ποτέ. Και η κληρονομιά συνεχίζεται με το νέο μοντέλο που ήρθε με πολλές περγαμηνές.
Η επιστροφή του γερακιού
Σύμφωνα με τους ανθρώπους του Hamamatsu «η νέα Hayabusa αξιοποιεί τις τελευταίες τεχνολογικές καινοτομίες για να παρέχει μεγαλύτερο έλεγχο και άνεση, και τελικά να βοηθήσει τους αναβάτες να αποκτήσουν εμπιστοσύνη, καθώς απολαμβάνουν την απόλυτη σπορ μοτοσυκλέτα».
Ο γνωστός και μη εξαιρετέος υγρόψυκτος τετρακύλινδρος κινητήρας 1.340 κ. εκ. αναβαθμίστηκε ώστε να συμμορφωθεί με τους αυστηρούς κανόνες για τις εκπομπές ρύπων. Οι Ιάπωνες μηχανικοί εστίασαν στο κομμάτι της εξάτμισης σχεδιάζοντας ένα νέο σύστημα που είναι ελαφρύτερο από το προηγούμενο και συμβάλλει στη βελτίωση της απόδοσης στις χαμηλές και μεσαίες στροφές, καθώς επίσης και της ροπής. Πέρα όμως από το σύστημα εξάτμισης, έχει γίνει αρκετή δουλειά στο φιλτροκούτι. Οι αλλαγές στο σχήμα των σωμάτων ψεκασμού κατέστησαν δυνατή την αύξηση της χωρητικότητάς του από 10,3 σε 11,5 λίτρα. Το καπάκι υιοθετεί ένα νέο κυματοειδές σχήμα που αυξάνει τη δομική ακαμψία του. Ο σχεδιασμός που προκύπτει βελτιώνει την ποιότητα του ήχου εισαγωγής.
Αρωγός στη βελτιωμένη απόδοση του κινητήρα είναι και το επανασχεδιασμένο σύστημα εισαγωγής αέρα SRAD (Suzuki Ram Air Direct).
Η απόδοση που ανακοινώνει η Suzuki είναι 190 PS @ 9,700 σ.α.λ. και 150 Nm ροπής @ 7.000 σ.α.λ. Οι τιμές είναι κατά τι μειωμένες σε σύγκριση με τον (ίδιο) κινητήρα της δεύτερης γενιάς (197 PS @ 9.500 σ.α.λ. & 155 Nm @ 7.200 σ.α.λ.), παρ' όλα αυτά οι επιδόσεις είναι βελτιωμένες.
Συγκεκριμένα, έχει κερδίσει 2 δέκατα στη διαδικασία του 0-100 km/h (το κάνει σε 3.2" αντί 3.4") ενώ καλύπτει τα 200 μέτρα από στάση σε 6.8" αντί 6.9" του προηγούμενου μοντέλου. Η τελική ταχύτητα περιορίζεται ηλεκτρονικά στα 299 km/h. Η θηριώδης ιπποδύναμη περνά στον πίσω τροχό μέσω κιβωτίου έξι σχέσεων που διαθέτει Bi-directional Quick Shifter.
Ηλεκτρονικά συστήματα
Η νέα Hayabusa εξοπλίζεται με το τελευταίας γενιάς πακέτο ηλεκτρονικών το οποίο η Suzuki ονομάζει S.I.R.S (Suzuki Intelligent Ride System). Αυτό περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το
Suzuki Drive Mode Selector Alpha (SDMS-α) με τρεις εργοστασιακά ρυθμισμένες επιλογές και τρία παραμετροποιήσιμα προγράμματα οδήγησης ανάλογα με τις προτιμήσεις του αναβάτη ο οποίος μπορεί να προβεί και σε επιμέρους ρυθμίσεις.
- Motion Track Traction Control System (10 προγράμματα + OFF)
- Power Mode Selector (3 προγράμματα)
- Bi-directional Quick Shift System (2 προγράμματα + OFF)
- Anti-lift Control System (10 προγράμματα + OFF)
- Engine Brake Control System (3 προγράμματα + OFF)
Υπάρχει επίσης Launch Control που ρυθμίζεται σε τρία επίπεδα, Cruise Control, Combined Brake System, Active Speed Limiter, Cruise Control System και Hill Hold Control System.
Εκτός από τη νέα μονάδα ECM το νέο Hayabusa εξοπλίζεται με ένα νέο ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου γκαζιού (Ride-by-Wire Electronic Throttle System) και παρέχει ελαφριά, φυσική απόκριση με γραμμικό έλεγχο.
Όλες οι πληροφορίες που επιζητεί ο αναβάτης εμφανίζονται στο νέο πάνελ οργάνων, το οποίο απαρτίζεται από τα κλασσικά τέσσερα αναλογικά όργανα (δείκτης καυσίμου, στροφόμετρο, ταχύμετρο και θερμοκρασία κινητήρα). Σε αυτά ήρθε να προστεθεί και μια νέα έγχρωμη ψηφιακή οθόνη που βρίσκεται τοποθετημένη στο κέντρο του πάνελ η οποία περιλαμβάνει πληροφορίες για ώρα, θερμοκρασία περιβάλλοντος, ενδείξεις και πληροφορίες για τα ηλεκτρονικά συστήματα της μοτοσυκλέτας όπως το traction control, το wheelie control, το quick shifter, την επιλεγμένη σχέση στο κιβώτιο, πληροφορίες για τις γωνίες κλίσης της μοτοσυκλέτας (δεξιά και αριστερά), το πρόγραμμα οδήγησης που έχει επιλεγεί.
Στον τομέα της εργονομίας, το τιμόνι είναι τοποθετημένο 12 χιλιοστά πιο κοντά στον αναβάτη ώστε να βελτιώνει την άνεση, μειώνοντας την κούραση, ενώ νέα είναι η πλάκα του τιμονιού, όπως επίσης και οι διακόπτες μέσω των οποίων γίνονται οι ρυθμίσεις των ηλεκτρονικών.
Εμφάνιση - αναρτήσεις - πέδηση
Από αισθητικής άποψης, η νέα Hayabusa έχει αποκτήσει ακόμα πιο επιθετική εμφάνιση χάρη στο νέο αεροδυναμικό της «κουστούμι». Ο νέος κάθετα τοποθετημένος Multi-LED προβολέας συνδυάζεται με νέα φώτα θέσης στα οποία ενσωματώνονται τα φλας. Νέα είναι και η «ουρά» της μοτοσυκλέτας με τον γνωστό «κοκοβιό», η οποία ενσωματώνει φωτιστικό σώμα LED που είναι πλέον οριζόντια τοποθετημένο.
Στον τομέα των αναρτήσεων το γεράκι εξοπλίζεται με USD πιρούνι πλήρως ρυθμιζόμενο ΚΥΒ 43mm και πλήρως ρυθμιζόμενη ανάρτηση Link type της ΚΥΒ πίσω.
Το ιδιαίτερα απαιτητικό έργο της πέδησης έχουν αναλάβει δύο εταιρείες. Οι μπροστινές δαγκάνες φρένων Brembo Stylema 4 εμβόλων συνδυάζονται με δίσκους διαμέτρου 320 mm προσφέροντας βελτιωμένη απόδοση (310mm στη δεύτερη γενιά). Πίσω υπάρχει μονός δίσκος και δαγκάνα της Nissin.
Οι νέες 17άρες ζάντες διαθέτουν 7 ακτίνες και «φορούν» ελαστικά Bridgestone S22. Το βάρος της Hayabusa ανέρχεται στα 264 κιλά και η χωρητικότητα του ρεζερβουάρ στα 20 λίτρα.
Το Busa της νέας εποχής
Αυτή είναι επίσης η πρώτη Hayabusa που έπρεπε να αντιμετωπίσει τους μυριάδες κανονισμούς εκπομπών που πνίγουν τις σύγχρονες μοτοσυκλέτες, γεγονός που όλοι θα πρέπει να συνηθίσουμε - εκτός και αν προτιμήσουμε μια ηλεκτρική. Παρ’ όλα αυτά, η απόλυτη δύναμη επιτάχυνσης του Busa είναι εντυπωσιακή, γιατί ο κινητήρας περιστρέφεται με την ίδια αγριότητα, αλλά τώρα με «ηλεκτρονική βοήθεια». Η καμπύλη ισχύος στις χαμηλές και μεσαίες στροφές είναι απόλυτα ομαλή, καμία σχέση με «τρύπες» χαμηλά και «υστερίες» ψηλά, ένδειξη πως το μοτέρ έχει «χτυπηθεί» από τις προδιαγραφές ρύπων.
Πολύ λίγες μοτοσυκλέτες στο δρόμο θα επιταχύνουν σαν το Hayabusa. Το να περιστρέφεται το γκάζι και να βλέπετε τις στροφές να ανεβαίνουν στον πανέμορφο αναλογικό μετρητή στροφών σε σχεδόν τέλεια εναρμόνιση με την ταχύτητά σας είναι ένα από τα υπέροχα συναισθήματα που σας προκαλεί το Hayabusa. Πρόκειται για μια ονειρεμένη μοτοσυκλέτα, ένα κορυφαίο προϊόν που λίγοι μπορούν να οδηγήσουν, αλλά όλοι θέλουν.
Η Suzuki επέλεξε να μείνει μακριά από την ηλεκτρονική ανάρτηση για το Hayabusa, κάτι που, κατά τη γνώμη μου, είναι καλό. Η συμβατική ανάρτηση, όταν έχει ρυθμιστεί σωστά, είναι πάντα καλύτερη από την ηλεκτρονική και η σιγουριά που νοιώθεις οδηγώντας το Busa οφείλεται στην ποιότητα του πιρουνιού και του αμορτισέρ KYB. Για τα ελαστικά πρώτης τοποθέτησης (Bridgestone S22) δεν μπορούμε να έχουμε γνώμη, μιας και η μοτοσυκλέτα της δοκιμής φόραγε after market και μάλιστα «πολύ κουρασμένα».
Οι αναρτήσεις του Busa λοιπόν μπορεί να μη «θαμπώνουν» με το όνομά τους, αλλά αποδεικνύονται κορυφαίες. Φιλτράρουν τα πάντα, ακόμη και τις «δυσκολότερες» ανωμαλίες των ελληνικών δρόμων. Τόσο ποιοτική λειτουργία δεν θυμόμαστε σε άλλη μοτοσυκλέτα.
Πρόκειται για μια μοτοσυκλέτα με μεταξόνιο 1.480 χλστ., περίπου 60 χλστ. μακρύτερη από μια GSX-R1000R και 264 κιλά (έτοιμη για οδήγηση), 61 κιλά βαρύτερη από το superbike. Επομένως, το Hayabusa συμπεριφέρεται διαφορετικά από τον υπέροχο «ξάδερφό» του. Βασισμένο σε ένα εξαιρετικό πλαίσιο και δείχνοντας την άψογη κατανομή βάρους, στα σφιχτά στροφιλίκια, φαίνονται τα πολλά κιλά του. Θα είναι απλά σβέλτο σε τέτοιου είδους διαδρομές. Εκεί όπου υπερέχει είναι σε γρήγορες, ρέουσες στροφές, όπου μπορείτε να ζητήσετε όλο και περισσότερα από αυτό το μοτέρ. Το κιβώτιο ταχυτήτων με το quick shifter είναι υπεράνω κάθε κριτικής.
Η Hayabusa είναι μια μοτοσυκλέτα «γεννημένη» για ταξίδια. Για να εκμηδενίζει κάθε απόσταση προσφέροντας μεγάλη άνεση για τον αναβάτη. Είναι τόσο σωστά μελετημένη η θέση οδήγησης και η αεροδυναμική της μοτοσυκλέτας που μπορείς να ταξιδεύεις για πολλή ώρα με 200+ και να μην το καταλαβαίνεις. Έχεις πολύ χώρο να κινηθείς πάνω στη μεγάλη σέλα και να σκύψεις για να σε προστατέψει η ζελατίνα που ελαφρώς παραμορφώνει. Πραγματικά αισθάνεσαι ένα με τη μοτοσυκλέτα όταν αυτή κινείται. Αυτό που παρατηρήσαμε ήταν μια ελαφριά ταλάντωση στα «πολλά χιλιόμετρα».
Η μέση κατανάλωση κυμάνθηκε στα 8,4 λίτρα ανά 100 χιλιόμετρα, οπότε με γεμάτο το ρεζερβουάρ των 20 λίτρων η αυτονομία είναι μεγαλύτερη από 200 χιλιόμετρα.
Τα φρένα διαθέτουν κορυφαία αίσθηση, αλλά δείχνουν να δυσκολεύονται με τα πολλά κιλά του Hayabusa, ενώ το ABS ενεργοποιείται λίγο νωρίτερα απ’ ό,τι θα θέλαμε.
Είναι διαφορετικό
Είναι το δίχως άλλο καλύτερο από κάθε άποψη από την προηγούμενη έκδοση. Αλλά οι μοτοσυκλετιστές είμαστε παράξενα πλάσματα, έχουμε εμμονή με την απόλυτη ισχύ και ροπή, ανεξάρτητα από το πόσο δύσκολο είναι να εκμεταλλευθούμε τις δυνατότητες στην καθημερινότητά μας, στη βόλτα μας.
Αυτό που έκανε η Suzuki είναι να φτιάξει ένα Hayausa πιο εύκολο στην καθημερινότητα, πιο εύκολο να το εκμεταλλευτείς στο δρόμο και σε όλες τις συνθήκες, πιο ασφαλές. Εάν είστε οπαδοί των προηγούμενων Gen 1 και Gen 2 Hayabusa, οδηγήστε το νέο και είμαι σίγουρος ότι θα καταλάβετε τη διαφορετικότητά του.
Εξοπλισμός Motomarket
Κράνος Caberg Drift Evo Storm
Μπουφάν Macna Velocity
Jean Nordcode Evo
Γάντια: Five GT3
Μπότες: Forma Hornet Dry
SUZUKI GSX1300R HAYABUSA | SUZUKI MOTO GREECE |
ΤΙΜΗ (€): | |
ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ | ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝΔΡΟΣ ΣΕ ΣΕΙΡΑ, ΤΕΤΡΑΒΑΛΒΙΔΟΣ, ΥΓΡΟΨΥΚΤΟΣ |
ΚΥΒΙΣΜΟΣ (cc) | 1.340 |
ΔΙΑΜΕΤΡΟΣ x ΔΙΑΔΡΟΜΗ (mm) | 81x65 |
ΣΥΜΠΙΕΣΗ | 12,5 |
ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΞΑΓΩΓΗΣ | 4 ΣΕ 2 |
ΕΚΚΙΝΗΣΗ | ΜΙΖΑ |
ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ | |
ΙΣΧΥΣ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ (hp/rpm) | 187/9.700 |
ΡΟΠΗ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ (Nm/rpm) | 15,3/7.000 |
ΒΑΡΟΣ (kg) | 264 (με υγρά) |
ΥΨΟΣ ΣΕΛΑΣ (mm) | 800 |
ΜΗΚΟΣ (mm) | 2.180 |
ΜΕΤΑΞΟΝΙΟ (mm) | 1.480 |
ΙΧΝΟΣ(mm) | 90 |
ΚΑΣΤΕΡ(o) | 23 |
ΕΛΑΣΤΙΚΑ | |
ΜΠΡΟΣΤΑ: | 120/70-17 |
ΠΙΣΩ: | 190/50-17 |
ΠΛΑΙΣΙΟ: | ΔΥΟ ΔΟΚΩΝ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ |
ΨΑΛΙΔΙ: | ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ |
ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΕΜΠΡΟΣ | ΑΝΕΣΤΡΑΜΜΕΝΟ ΠΙΡΟΥΝΙ ΚΥΒ 43mm ΠΛΗΡΩΣ ΡΥΘΜΙΖΟΜΕΝΟ |
ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΠΙΣΩ | ΑΜΟΡΤΙΣΕΡ ΚΥΒ ΜΕ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΧΛΙΣΜΟΥ ΠΛΗΡΩΣ ΡΥΘΜΙΖΟΜΕΝΟ |
ΦΡΕΝΟ ΕΜΠΡΟΣ | 2 ΔΙΣΚΟΦΡΕΝΑ 320mm, ΔΑΓΚΑΝΑ 4 ΕΜΒΟΛΩΝ BREMBO STYLEMA, ΑBS BOSCH |
ΦΡΕΝΟ ΠΙΣΩ | ΔΙΣΚΟΦΡΕΝΟ, ΔΑΓΚΑΝΑ 2 ΕΜΒΟΛΩΝ, ΑBS BOSCH |
ΡΕΖΕΡΒΟΥΑΡ | 20 ΛΙΤΡΑ |
ΜΕΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ (lt/100km/h) | 8,4 ΛΙΤΡΑ |
Ακολουθήστε το 2WO.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για την μοτοσυκλέτα από την Ελλάδα και τον κόσμο.